ÜÇÜNCÜ TAHTACI MÜZESİ

1946 yılında Muzaffer Sarısözen Silifke’ye gelir. Sadık Taşucu’nun rehberliğinde Taseli kültürünün derlemelerini yapmaktadır. Felteş (Ahmet) Duman dan derlemeler yapar. 1961 yılında tekrar gelir. Rıza Çavuş ve Felteş den tekrar derleme yapar. Bu derlemeler sonucu 14 yakın ezgi arşive kavuşur.(ağıt, mengi, samahlar) bunlardan Keklik Olsam, Pınarbaşı gibi mengiler radyoya ulaşır. Diğerleri o günkü koşullar içinde değerlendirilemez.

İşte bir köy bu derleme sonunda kültür çevresi ile tanış olur. Prof.Mehmet Eröz,Halil Bedi Yönetken, Rauf Arsever, Özcan Seyhan , Prof.Dr.İrfan Ünver Nasrattınoğlu, Osman Atilla, Prof.Nurhan Karadağ, Nail Tan, Prof. Ali Berat Alptekin, Nilgün Çıplak,(Ali Yüksel) , Kültür Bakanlığı Folklor Araştırmaları Dairesi derleme ekipleri ve, TRT Yapımcılarının odağı olur(Adem Yavuz, Adem Gürses, Kahraman Afyonoğlu, Ali Bozkurt, Kemal Öğretmen ,Çetin Öner vs). 1959, 1966, 1969 yıllarında oluşturulan Mengi ve Samah Ekibi İstanbul, Adana gibi illerde yarışmalara katılır.

Silifke, Mersin ve çevre illerde şenliklere katılır. Taşeli kültüründe bir renk olur.1975 yılında Uluslar arası Silifke Müzik Festivalinde Kırtıl Köyü Mengi ve Samah Ekibi hem gösterilere katıldı. Biz de Kırtıl Köyünden topladığımız el sanatları ile bir sergi açtık. Kısa bir süre sonra Sanayi ve Ticaret Bakanlığından bir yazı aldık. 5000 senit, 5000 oklava ve şiş. Bunlar hediyelik eşya olarak Amerika’ya gidecekti. O günün koşulları içinde bu talebi yerine getiremedik. Sonradan öğrendik ki; Türk gününde elçilik senit, oklava ve şişi üzerinde bazlama yapmışlar, sıkma ve ayran ikram ederek tanıtım yapmışlar. Şimdi onların dilinde bu üç sözcükler senit, 0klava, şiş olarak geçiyor.

Kırtıl Köyü kültür çevresine işte bu kültürü ile tanındı. Uzun yıllar Korucuk Mahallesi olarak devlet hizmetlerinden yararlanamadı. Bunun üzerine Kırtıl adında köy kuruluşuna geçildiğinde, bu kültür birikimi işleri kolay kıldı.

Geçtiğimiz yaz aylarında Araştırmacı, özellikle müze ve kütüphane konusunda kendini yetiştirmiş Metin Kömbe Kırtıl Köyüne giderek bu kültür elçisi köyde terk edilen bir okulda neden Müze ve Kütüphane olmasın sorusunun yanıtını aradı. Sonunda bir müze ve kütüphane kuruldu.

Tahtakuşlar(Edremit), Narlıdere(İzmir) ve üçüncüsü Kırtıl’da aynı Tahtacı kültürünü yansıtan müze açılışı yapıldı. Bu üç müzenin ortak özelliği; üretim araçları aynı. 800 km. uzaklık bir şey değiştirmemiş. Geleneklerine sıkı sıkıya sahip çıkan. Dağların kovuklarına da gitse, yasaklarda konsa da  kültürünü yaşamaya devam ediyor.

Adana, Mersin, Antalya, Muğla, Aydın, Manisa,  Denizli, İsparta, Burdur, Balıkesir, Çanakkale, İzmir  illerinde yaşayan yaklaşık 800.000- 900.000 civarında Tahtacılar Örgütleniyor.

     Uzun süre dağlarda, ormanlarda çalışan, sonra yerleşik düzene geçen Tahtacılar köylerinde cem’evlerinde yaşayan Dedesi, Mürebbisi ile geleneklerini günümüze taşımışlardır. Özellikle köylerde yaşayanlar sımsıkı geleneklerini yaşatmışlar. Kente giden köylüleri de zaman içinde köyleri ile ilgilerini sürdürerek geleneklerine sahip çıkmışlardır.Pozantı(Adana), Erdemli, Silifke, Bozyazı, Anamur, Tarsus.,Mut (Mersin), Köyceğiz, Ortaca (Muğla) gibi yerlerde Orman İşçiliğini meslek edip, çalışanlar Tahtacılık Mesleğini sürdürmekte, gittikleri yerlerde diğer Tahtacı Grupları ile ilişki kurmakta, akrabalık bağlarını sürdürme olanağı bulmaktadır.

      5 MAYIS 2007 tarihinde iki önemli Tahtacı Ocağından Yanyatırlı Tahtacılarının Dede evi Narlıdere Belediyesi ve İzmir Büyük Şehir Belediyesinin birlikte çalışmaları sonucunda Müze haline getirilerek açılmıştır. Açılış sırasında uzun  zamandır düşünülen Tahtacı Derneği fikri görüşülmüş, akabinde Mersin de bir dizi toplantı sonucu taslak tüzük hazırlanmıştır. Bu çalışmalar Denizli ‘de bir grup çalışması ve İzmir’de Narlıdere Belediyesi Kültürevi (Yanyatır ocağı Müzesi)  sorumlusu Merih Tamay’ın ev sahipliğini üstlenmesi üzerine ; 26 EKİM 2007 günü saat 13.00 de Narlıdere Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi Meclis Toplantı salonunda toplanılacağı duyurulmuştur.

       Tahtacıların yoğun olduğu yerleşim birimlerinden gönüllülerin katılımı ile toplantı yapılacak. Son şekli verilerek tüzük ile İzmir Narlıdere’de derneğin Merkezi kurulması sağlanılacaktır.

CELAL NECATİ ÜÇYILDIZ

HALK BİLİMİ ARAŞTIRMACISI

celalucyildiz@hotmail.com

www.kirtil.com.tr.tc